Aragon Krallığı

  Aragon Krallığı, 11. ve 15. yüzyıllar arasında bugünkü İspanya'nın kuzeydoğusunda Fransa'ya komşu 3 eyaletten biridir. 47.719 km2 yüzölçümlü,yaklaşık 1,5 milyonluk nüfusa sahip özerk bir bölgedir.Başkenti Zaragoza'dır. Ayrıca 1035-1479 yılları arasında hayli kuvvetli bir krallığa da sahip olmuştur. 
  Aragon Krallığı Katalonya ve Valencia'nın yanı sıra Fransızların yaşadığı çeşitli bölgeler ile Akdeniz'in karşı kıyısındaki çeşitli toprakları da (Balaer Adaları, Sicilya, Napoli ve Sardinya) içine alıyordu. 

  Coğrafî terim olarak Şentemeriye (Santaver) Kalesi’nin hâkim olduğu nehir ile vadinin adıdır. Navarra topraklarına uzanan tabii yol Aragon vadisinden geçer. Bu vadi İslâm ordularının özellikle Navarra'ya yönelik akınlarında takip ettikleri bir güzargahdı.Endülüs Emevî Halifesi III. Abdurrahman da 312’deki (924) meşhur seferinde bu yolu kullanmıştı.
  
  Müslümanlar 711’den kısa bir süre sonra Aragon ve civarını fethederek kuzeye doğru çekilen ve orada küçük bir devlet kuran bölge halkıyla bir anlaşma yapmış ve onlardan belirli miktarda haraç almışlardı. III. Sancho 1035’te Aragon’da bağımsız bir krallık kurdu. Haçlı ruhuyla hareket eden Aragon Krallığı’nın sınırları sürekli değişti ve müslümanların aleyhine genişledi.

  1035'te III. Sancho, küçük bir Pirene yurdu olan Aragon'u bağımsız bir krallık haline getirerek üçüncü oğlu I. Ramiro'ya bıraktı. Ramiro, bu dağlık bölgeye doğudaki Sobrarbe ve Ribagorza'yı da kattı. 1118’de Sarakusta, 1125’te de Gırnata (Granada) ve İşbîliye Aragon Krallığı’nın eline geçti. Muvahhidler’in kurucusu Abdülmü’min 1154’ten itibaren Aragon Krallığı’na karşı cihad harekâtına başladı. Kastilya Kralı da Muvahhidler'in elindeki topraklara saldırdı. Bunun üzerine Muvahhidler karşı harekete geçti ancak 1212’de Las Navas de Tolosa’da Aragon, Kastilya, Leon ve Navarra krallıklarından oluşan müttefik Haçlı orduları karşısında ağır bir bozguna uğradı. Benî Hûd emîri Muhammed b. Hûd da kısa süren hâkimiyeti sırasında Aragon ve Kastilya krallıkları tarafından sürekli taciz edildi. Onun 1238’de ölümü üzerine Kastilya Krallığı merkezî Endülüs ile Güney Endülüs’ü, Aragon Krallığı da kuzeydoğuyu ele geçirdi. Balear adaları, Belensiye (1238), Dâniye (Denia) (1244) ve İşbîliye (1248) Aragon Krallığı tarafından zaptedildi.

  12. yüzyılın sonlarında Müslüman Araplardan geri alınan topraklar üzerinden büyüdü. 1118'de Araplardan alınan Zaragoza başkent yapıldı. 1140'ta Aragon ile Katalonya'nın birleşmesi, daha çok Katalanlara yaradı. Katalanlar, kendilerini Kastilya'ya karşı savunmanın mali ve askeri sorumluluğunu, büyük ölçüde Aragon bölgesinde yaşayanlara düştüğünü bildikleri için ticarete ve denizlerde yayılmaya yöneldiler. 15. yüzyıla gelindiğinde Aragonlu soylular, tüccar Katalanların gücünü dengeleyebilmek için Kastilya ile birleşmeyi yeğlemeye başlamışlardı.

  Hafsî Sultanı Ömer el-Hafsî, Aragon Kralı III. Pedro ile on beş yıllık bir anlaşma imzaladı (1285). Buna göre Hafsî hâkimiyetindeki hıristiyanlara dinî ve ticarî sahada pek çok imtiyazlar tanınıyordu. Ayrıca Aragon Krallığı’na her yıl belirli bir miktar vergi ödenecekti. Pedro’nun oğlu III. Alfonso ise daha da ileri giderek Hafsîler’in iç işlerine müdahale etmeye başladı. 
  Muvahhidler’in son hükümdarı Merînîler tarafından öldürülünce çocuklarının biri de Aragon Kralı III. Alfonso’ya sığındı. Alfonso onu Hafsîler’e karşı bir koz olarak kullandı. 

  İbn Haldûn’a göre Aragon Krallığı 14. yüzyılda Barcelona, Aragon, Şâtıbe, Sarakusta, Belensiye, Dâniye, Mayorka ve Minorka’yı içine almaktaydı.

  Birleşik İspanya'yı oluşturan krallıklardan birisi Aragon Krallığı'dır. Aragon kralı Ferdinand ve Kastilya kraliçesi Isabel 1469'da evlenerek güç birliği yaptılar. 1492'de Granada'yı işgal edip krallıklarını birleştirmelerine rağmen iki krallık da kendi özerk yönetimlerini 1707'de Philip V Aragon, parlamentosunu dağıtıp Birleşik İspanya krallığını kurana kadar korudu.



  15. yüzyılın ikinci yarısında papazlar, Aragon ve Kastilya krallıklarının tek bir devlet halinde birleşerek bütün Endülüs’ün hıristiyan hâkimiyeti altına girmesi için yoğun bir kampanya başlattılar. Aragon Kralı Ferdinand ile Kastilya Kraliçesi İsabella’nın evlenmesinden on yıl sonra iki krallık tek bir devlet halinde birleşti (1479). Bu hadise İspanya’daki İslâm hâkimiyetinde bir dönüm noktası teşkil eder. Hıristiyanlar 1482’de bazı büyük kale ve şehirleri ele geçirdiler.

  Gırnata (Granada), İsabel’in birleşik krallık fikrine engel oluyordu. 1492’de bir yıl boyunca işgal edilen Gırnata nihayetinde alındı.Ve bu döneme “Yeniden Fetih” anlamında “Reconquista” denildi.

  Eski Aragon Krallığı'nın sınırları 1833'e değin yönetsel bir bütün olarak varlığını sürdürdü ve o tarihte bugünkü üç ayrı ile (Aragona, Katalonya ve Valencia) bölündü. Yüzyıllardır kültürlerini kaybetmediler. Günümüzde Katalan ismi ile hala kendi kültürlerini devam ettirmektedirler. Bugün İspanya'dan ayrılmak istemektedirler.

Eklemek istediğiniz maddeleri veya düşüncelerinizi yorum aracılığı ile belirtebilirsiniz.


Anahtar kelime(ler): aragon krallığı pdf aragon krallığı vikipedi aragon krallığı ekşi aragon ve kastilya krallığı aragon kralı ile kastilya kraliçesi aragon kralı ferdinand aragon kingdom spain aragon kralları aragon kralı nedir aragon kingdom history